Premier Węgier Viktor Orbán ponownie zablokował europejskie aspiracje Ukrainy, wywołując ostrą reakcję Kijowa i debatę w Unii Europejskiej. Czy węgierskie weto to jedynie gra polityczna przed wyborami, czy realne zagrożenie dla przyszłości rozszerzenia UE?
Premier Węgier Viktor Orbán ponownie podkreślił wczoraj (4 maja), iż akcesja Ukrainy do Unii Europejskiej nie będzie możliwa bez zgody Węgier.
„Nie będzie akcesji Ukrainy do UE bez Węgier. Każdy Węgier wypowie się w tej sprawie. Czy się to komuś podoba, czy nie. Tak to u nas działa”, napisał Orbán na platformie X.
Jego stanowisko było odpowiedzią na krytykę ze strony prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego, który zarzucił mu wykorzystywanie tematu członkostwa Ukrainy w UE do celów politycznych w kontekście zbliżających się wyborów parlamentarnych na Węgrzech (zaplanowanych na 2026 rok).
Orbán konsekwentnie sprzeciwia się przyspieszonej integracji Ukrainy ze Wspólnotą, argumentując, iż Kijów nie spełnia wszystkich kryteriów członkostwa, a jego przystąpienie mogłoby zaszkodzić węgierskiej gospodarce, w szczególności rolnictwu.
W styczniu stwierdził, iż przyjęcie Ukrainy do UE „zniszczyłoby” Węgry. Wyraził przy tym obawy m.in. przed napływem taniego zboża i zwiększoną konkurencją dla węgierskich rolników.
Minister spraw zagranicznych Węgier Péter Szijjártó ogłosił, iż stanowisko Budapesztu w sprawie ukraińskiej akcesji będzie uzależnione od wyników ogólnokrajowego referendum, w którym obywatele mają możliwość wypowiedzenia się na ten temat.
— Prezydent Ukrainy musi zaakceptować fakt, iż każdy Węgier ma prawo wyrażać swoje zdanie na temat przyspieszonego przystąpienia Ukrainy do UE. W końcu to Ukraina chce dołączyć do Unii, której Węgry są już członkiem, a nie odwrotnie — podkreślił Szijjártó.
Polityka wewnętrzna i relacje z UE
Orbán utrzymuje bliskie relacje z Rosją i był jednym z nielicznych europejskich liderów, którzy spotkali się z prezydentem Władimirem Putinem po rozpoczęciu inwazji na Ukrainę.
Jego polityka często stoi w sprzeczności z linią UE, co prowadzi do napięć z Brukselą. Unia Europejska wstrzymała wypłatę miliardów euro dla Węgier z powodu obaw o praworządność i korupcję.
Węgierska opozycja, zwłaszcza rosnąca w siłę Partia Szacunku i Wolności (TISZA) pod przewodnictwem Pétera Magyara, krytykuje politykę Orbána wobec Ukrainy i UE. W przeprowadzonym przez TISZA referendum 58 proc. respondentów opowiedziało się za członkostwem Ukrainy w UE, co wskazuje na podziały w społeczeństwie węgierskim w tej kwestii.
Perspektywy dla Ukrainy
Chociaż Ukraina otrzymała status kandydata do UE w 2022 roku, jej droga do członkostwa napotyka na poważne przeszkody, w tym weto Węgier. Unia Europejska rozważa różne opcje, aby obejść sprzeciw Budapesztu, w tym możliwość zawieszenia prawa głosu Węgier w Radzie UE na podstawie artykułu 7 TUE.
Artykuł ten przewiduje mechanizm reagowania na poważne naruszenia wartości UE, takich jak praworządność, demokracja czy prawa człowieka. W skrajnych przypadkach może prowadzić do zawieszenia prawa głosu danego państwa członkowskiego w Radzie UE.
Stanowisko Orbána może mieć dalekosiężne konsekwencje dla przyszłości UE i jej polityki rozszerzenia. jeżeli Węgry przez cały czas będą blokować akcesję Ukrainy, może to skłonić Unię do reformy mechanizmu podejmowania decyzji, na przykład poprzez odejście od zasady jednomyślności na rzecz głosowania większościowego.
Węgierskie weto wobec członkostwa Ukrainy w UE odzwierciedla głębsze napięcia między Budapesztem a Brukselą oraz różnice w podejściu do polityki wschodniej. Dalszy rozwój sytuacji będzie zależał od wyników węgierskiego referendum, postawy innych państw członkowskich UE oraz zdolności Ukrainy do spełnienia wymagań akcesyjnych.
