Rząd przygotowuje ewakuację milionów Polaków. RCB ujawnia szczegóły planu

Największa operacja w historii III Rzeczypospolitej może objąć każdego z nas. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa intensywnie pracuje nad narodowym planem ewakuacji ludności, który w sytuacji kryzysu pozwoli na przemieszczenie milionów obywateli. To bezpośrednia reakcja na lekcje z wojny w Ukrainie i rosnące zagrożenia.

Fot. Warszawa w Pigułce

Dyrektor RCB Zbigniew Muszyński potwierdził w rozmowie z portalem InfoSecurity24, iż prace nad wytycznymi dla wojewodów są już w zaawansowanej fazie. kooperacja ze Sztabem Generalnym Wojska Polskiego rozpoczęła się natychmiast po wejściu w życie nowej ustawy w styczniu. Po raz pierwszy w historii współczesnej Polski wojsko i administracja cywilna wspólnie przygotowują scenariusze masowej ewakuacji.

Lekcja z Ukrainy. Miliony ludzi w ruchu w ciągu dni

Kluczowym czynnikiem motywującym do podjęcia tych działań są doświadczenia z wojny w Ukrainie, gdzie w ciągu pierwszych tygodni konfliktu miliony ludzi musiało opuścić swoje domy.

„Musimy wyciągać wnioski z tego, co się działo w Ukrainie i dostosować te plany do współczesnej rzeczywistości” – podkreślił szef RCB. Analiza ukraińskich doświadczeń pokazała, jak skomplikowane może być zapewnienie bezpieczeństwa ludności cywilnej w warunkach realnego konfliktu.

Pani Oksana, ukraińska uchodźczyni mieszkająca w tej chwili w Warszawie, opowiada o swoich doświadczeniach: „W pierwszy dzień wojny próbowaliśmy wyjechać z Charkowa autem. Korki były tak ogromne, iż przejechaliśmy 50 kilometrów przez 8 godzin. Gdyby był jakiś plan, jakieś wytyczne, może byłoby łatwiej”.

Każde województwo z własnym scenariuszem

Portal Wprost wyjaśnia, iż zgodnie z nową ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej, która weszła w życie w styczniu 2025 roku, RCB ma obowiązek opracowania krajowego planu ewakuacji i koordynowania działań wojewodów.

Jak informuje portal Inforlex, już teraz gminy muszą zbierać dane potrzebne do opracowania lokalnych planów ewakuacji. Wójtowie i starostowie mają czas do końca roku na przygotowanie „wkładów” do wojewódzkich planów ewakuacji.

RCB zakłada, iż każdy region przygotuje własne scenariusze dostosowane do lokalnych warunków – od zagrożeń powodziowych na Dolnym Śląsku, przez ryzyko przemysłowe na Śląsku, aż po specyfikę terenów przygranicznych na wschodzie kraju.

Nie tylko wojna. Plany na każde zagrożenie

Nowe plany uwzględniają nie tylko zagrożenia militarne, ale także klęski żywiołowe, awarie przemysłowe czy cyberataki na infrastrukturę krytyczną.

Zmiany klimatyczne przynoszą coraz częstsze ekstremalne zjawiska pogodowe – od powodzi przez burze po fale upałów. Dodatkowo rozwój nowoczesnych technologii tworzy nowe rodzaje zagrożeń, które mogą wymagać szybkiej ewakuacji całych regionów.

Dr Katarzyna Nowak, ekspertka ds. zarządzania kryzysowego z Uniwersytetu Warszawskiego, komentuje: „To bardzo rozsądne podejście. Skuteczny plan ewakuacji to taki, który działa niezależnie od przyczyny kryzysu – czy to powódź, awaria chemiczna czy konflikt zbrojny”.

Współpraca międzynarodowa kluczowa

Dyrektor Muszyński zwrócił uwagę na konieczność koordynacji działań na różnych poziomach. „Musimy pamiętać o punktach styku między województwami oraz między Polską a krajami sąsiednimi” – podkreślił szef RCB.

Polski system musi być kompatybilny z procedurami ewakuacyjnymi państw sąsiedzkich, umożliwiając płynne przemieszczanie się ludności przez granice. To wymaga intensywnej współpracy dyplomatycznej i technicznej z krajami regionu.

RCB analizuje rozwiązania stosowane w Japonii, Izraelu i Stanach Zjednoczonych, dążąc do stworzenia jednego z najbardziej zaawansowanych systemów ewakuacyjnych w Europie.

Co to oznacza dla ciebie?

Jeśli mieszkasz w Polsce, nowe plany ewakuacji oznaczają większe bezpieczeństwo i świadomość, iż państwo przygotowuje się choćby na najczarniejsze scenariusze. Jednak skuteczna ewakuacja zależy też od gotowości społeczeństwa.

Warto już teraz przemyśleć podstawowe kwestie: gdzie znajdują się najbliższe drogi ewakuacyjne z twojej miejscowości, jakie masz środki transportu, gdzie możesz znaleźć schronienie u rodziny lub znajomych w innych regionach kraju.

Planuj też tzw. „plecak ewakuacyjny” z najważniejszymi dokumentami, lekami, podstawową żywnością na 72 godziny i środkami higieny. W sytuacji kryzysu może nie być czasu w pakowanie.

Grupy szczególnej troski w centrum uwagi

Szczególną uwagę w planowaniu poświęcono różnorodnym potrzebom poszczególnych grup społecznych. Seniorzy potrzebują dodatkowej opieki medycznej i pomocy w przemieszczaniu, osoby z niepełnosprawnościami wymagają specjalnie przystosowanych środków transportu.

Rodziny z małymi dziećmi potrzebują dostępu do żywności dla niemowląt i zabawek łagodzących stres ewakuacji. Obcokrajowcy mogą wymagać tłumaczeń i dodatkowych wyjaśnień dotyczących procedur.

Pani Maria, która opiekuje się 85-letnią matką w Lublinie, martwi się: „Mama porusza się na wózku inwalidzkim, ma problemy z sercem. Czy w planach ewakuacji przewidziano transport dla takich osób? Czy będą odpowiednie leki w miejscach schronienia?”

Testy i ćwiczenia pokażą, czy system działa

Gdy plany zostaną zatwierdzone, rozpoczną się testy – ćwiczenia z udziałem służb, samorządów i mieszkańców. To jedyny sposób, by upewnić się, iż system zadziała wtedy, gdy naprawdę będzie potrzebny.

Planowane są regularne ćwiczenia krajowe i regionalne, które pozwolą na ocenę gotowości systemu w realistycznych warunkach. Tylko praktyczne sprawdziany mogą ujawnić słabe punkty i umożliwić wprowadzenie koniecznych poprawek.

Pan Tomasz, strażak z OSP w Mazowieckiem, komentuje: „Już teraz bierzemy udział w szkoleniach z zakresu ewakuacji. To nie jest teoria – ćwiczymy konkretne procedury, sprawdzamy sprzęt, uczymy się współpracy z różnymi służbami”.

Jak się przygotować już dziś

Eksperci RCB przypominają, iż każdy obywatel powinien mieć podstawową wiedzę o postępowaniu w sytuacjach kryzysowych. Sprawdź, gdzie w twojej gminie znajdują się punkty informacyjne, poznaj numery alarmowe, pobierz aplikację RCB Alert.

Przygotuj dokumenty w formie cyfrowej – zrób skany dowodu osobistego, paszportu, dokumentów medycznych i zapisz je w chmurze lub na przenośnym nośniku. W sytuacji ewakuacji może nie być czasu w szukanie oryginałów.

Ustal z rodziną plan komunikacji – wyznacz osobę kontaktową spoza regionu, która będzie koordynować informacje o członkach rodziny. W czasie kryzysu lokalne sieci mogą nie działać.

Praktyczne porady na wypadek ewakuacji:

• Przygotuj plecak z podstawowymi rzeczami na 72 godziny
• Zrób cyfrowe kopie najważniejszych dokumentów
• Ustaw aplikację RCB Alert na telefonie
• Poznaj główne drogi ewakuacyjne z twojej miejscowości
• Ustal z rodziną miejsce zbiórki i plan komunikacji
• Sprawdź, gdzie możesz znaleźć tymczasowe schronienie
• Jeśli opiekujesz się osobą starszą czy chorą, skonsultuj z lekarzem plan postępowania w sytuacji ewakuacji

Inwestycja w przyszłe bezpieczeństwo

Narodowy plan ewakuacji to strategiczna inwestycja w bezpieczeństwo i przyszłość Polski. W obliczu coraz bardziej nieprzewidywalnego świata, gotowość na różnorodne zagrożenia staje się fundamentem stabilności państwa.

Kompleksowy system oparty na międzynarodowych doświadczeniach ma potencjał uratować życie milionów Polaków. Warto śledzić dalsze komunikaty RCB i aktywnie włączyć się w budowanie wspólnego bezpieczeństwa.

Nowe przepisy to nie powód do paniki, ale do większej świadomości. Państwo, które przygotowuje się na najgorsze scenariusze, daje swoim obywatelom realną szansę przetrwania w sytuacjach kryzysowych. To odpowiedzialność, którą warto docenić.