Putin obudził zbrojeniową potęgę. Fabryki rosną jak grzyby po deszczu

Jak informuje The Financial Times, w całej Europie trwa bezprecedensowy boom zbrojeniowy – nowe fabryki broni powstają trzykrotnie szybciej niż przed rosyjską inwazją na Ukrainę. W ciągu ostatnich dwóch lat przybyło ponad siedem milionów metrów kwadratowych nowych zakładów przemysłu obronnego – od Polski po Finlandię, od Wielkiej Brytanii po Węgry. To powierzchnia równa stu boiskom piłkarskim.

Europa, niegdyś określana jako „kontynent pokoju”, staje się dziś globalnym centrum przemysłu zbrojeniowego. Impuls do tego dała wojna w Ukrainie, ale tempo zmian wyznacza również Bruksela – i nowa polityczna determinacja, by uniezależnić się od Stanów Zjednoczonych.

Fabryki rosną jak grzyby po deszczu

Europejskie koncerny zbrojeniowe przeżywają renesans. Norweski Kongsberg uruchomił nową fabrykę rakiet, firma Nammo rozbudowała swoje zakłady w Finlandii, a brytyjski gigant BAE Systems zwiększył produkcję granatów aż szesnastokrotnie.

Najbardziej spektakularnym przykładem jest Unterlüß w Dolnej Saksonii, gdzie niemiecki koncern Rheinmetall otworzył „największą fabrykę amunicji w Europie – jeżeli nie na świecie”. Zakład, położony na 60 km² dawnych poligonów, produkuje w tej chwili dziesiątki tysięcy pocisków artyleryjskich, a do 2027 roku ma osiągnąć wydajność 350 tys. sztuk rocznie.

– Nowa fabryka to symbol tego, iż Europa działa – powiedział prezes Rheinmetall Armin Papperger, zapowiadając kolejne inwestycje – w Wielkiej Brytanii, na Litwie i być może w samej Ukrainie.

Zmiana epoki: Europa przestaje czekać na Amerykę

Jeszcze kilka lat temu zbrojenia były w Europie politycznym tabu. Dziś są strategicznym priorytetem. Po latach zależności od USA, europejscy przywódcy mówią otwarcie: „musimy liczyć na siebie”.

Nowa rzeczywistość została przypieczętowana w czerwcu, kiedy NATO porzuciło dotychczasowy cel wydatków na obronność wynoszący 2% PKB, a kraje członkowskie zgodziły się zwiększyć je do 5%.

Do 2027 roku Unia Europejska planuje przeznaczyć 100 miliardów euro na zbrojenia. W ramach programu ASAP (Act in Support of Ammunition Production) pół miliarda euro trafi na rozbudowę produkcji amunicji, a w planach są już kolejne fundusze dotyczące rakiet, dronów i systemów obrony powietrznej.

Według danych Komisji Europejskiej, wydatki obronne państw UE wzrosły od 2021 do 2024 roku o ponad 30%.

Symboliczne przebudzenie kontynentu

Gdy rosyjska gospodarka wojenna zaczyna tracić impet, Europa dopiero się rozkręca. Nowe inwestycje mają nie tylko wzmocnić zdolności obronne, ale także stworzyć tysiące miejsc pracy i ożywić przemysł ciężki w regionach, które od dekad traciły znaczenie.

Wspólne spotkanie ministrów spraw zagranicznych UE w Kopenhadze 26 sierpnia pokazało nowy ton europejskiej polityki: Europa nie będzie już czekać, aż Waszyngton otworzy parasol ochronny.

Wspólne wystąpienie europejskich liderów z Wołodymyrem Zełenskim w Waszyngtonie miało wyraźny przekaz: kontynent buduje własną tarczę bezpieczeństwa, niezależną od amerykańskiej polityki.