Jak Muzeum Powstania Warszawskiego pielęgnuje pamięć historyczną

bialyorzel24.com 21 godzin temu

Muzeum Powstania Warszawskiego od lat skutecznie łączy historię z nowoczesnością, przypominając o jednym z najważniejszych wydarzeń XX wieku w dziejach stolicy Polski. Muzeum to nie tylko miejsce pamięci, ale i dynamiczny ośrodek kultury, który poprzez innowacyjne działania edukacyjne, artystyczne i naukowe buduje most między przeszłością a teraźniejszością. Dzięki multimedialnym ekspozycjom, wydarzeniom kulturalnym oraz aktywności w przestrzeni wirtualnej muzeum przyciąga zarówno pasjonatów historii, jak i tych, którzy dopiero poznają dzieje powstania. Z każdym kolejnym projektem instytucja ta udowadnia, iż pamięć o Powstaniu Warszawskim nie jest tylko obowiązkiem, ale również źródłem inspiracji i refleksji – zwłaszcza dla młodych pokoleń.

Korzenie pamięci
Zainicjowany w 2021 roku projekt „Korzenie pamięci” ma na celu stworzenie wspólnoty potomków Powstańców Warszawskich – współczesnych strażników ich wspomnień, wartości i marzeń. Jednym z elementów projektu są poruszające rozmowy wideo z rodzinami powstańców, które tworzą unikalne archiwum pamięci. W ramach inicjatywy sadzone są również drzewa upamiętniające powstańców. Każde drzewo oznaczone jest tabliczką z nazwiskiem oraz historią bohatera, opowiedzianą przez jego potomków. To żywa forma pamięci, zakorzeniona – dosłownie – w warszawskiej ziemi.

Spektakl „Co dla Pani/Pana znaczy być szczęśliwą/ym?”
Na tegoroczną 81. rocznicę wybuchu Powstania przygotowano niezwykły spektakl w reżyserii Katarzyny Szyngiery. Zamiast opowiadać o wojnie w tonie heroizmu, twórczynie oddały głos byłym powstańcom, pytając ich o szczęście. Scenariusz powstał na bazie prawdziwych wypowiedzi, a spektakl porusza temat życia „po wszystkim” – po wojnie, po stracie, po bohaterstwie.

Płyta „SIERPNIOWE”
Co roku muzeum zaprasza znanych artystów do stworzenie wyjątkowego projektu muzycznego z okazji rocznicy powstania. W tym roku na tę okazję powstała płyta „SIERPNIOWE” – efekt współpracy Julii Pietruchy, Natalii Pietruchy i Miuosha. Dziesięć poruszających utworów nawiązuje do Powstania Warszawskiego, łącząc emocje, muzykę i historię. Premierowy koncert promujący nową płytę odbył się 25 lipca w stołecznym Parku Wolności.

Wystawa czasowa „Najlepsi. Cichociemni. GROM”
Nowa wystawa zaprezentowana przez muzeum z okazji 81. rocznicy wybuchy powstania przybliża historie cichociemnych – legendarnych spadochroniarzy Armii Krajowej – oraz żołnierzy Jednostki Wojskowej GROM, którzy kontynuują ich tradycje. Opowieść skupia się na ludziach, ich wyborach i wartościach. Interaktywna ekspozycja zawiera m.in. wywiady, eksponaty oraz animowane mapy.

Plenerowa wystawa fotograficzna „Starba. Fotograf Warszawy 1944”
Stefan „Starba” Bałuk – cichociemny, fotograf i powstaniec – zostawił po sobie unikalne zdjęcia okupowanej Warszawy oraz pierwszych dni powstania. Wystawa, podzielona na dwie części, pokazuje zarówno życie stolicy tuż przed wybuchem walk, jak i dramatyczne obrazy z sierpnia 1944 roku.

Plenerowe spotkanie rodzinne – historia oczami dzieci
W ramach obchodów tegorocznej rocznicy muzeum organizuje wyjątkowe spotkanie dla rodzin z dziećmi. Poprzez interaktywne opowieści o codziennym życiu mieszkańców okupowanej Warszawy oraz realiach powstania, najmłodsi uczestnicy dowiedzą się, jak wyglądało dzieciństwo ich pradziadków.

Msza święta z udziałem powstańców i harcerzy
Jednym z najważniejszych momentów obchodów każdej rocznicy jest msza święta z udziałem powstańców warszawskich, harcerzy i mieszkańców stolicy. W tym roku szczególna modlitwa zostanie skierowana do bł. Michała Czartoryskiego – dominikanina i powstańca, w 81. rocznicę jego śmierci.

Spotkanie powstańców z władzami
Co roku, powstańcy warszawscy spotykają się z najwyższymi władzami państwowymi i samorządowymi. Wydarzeniu towarzyszy ceremonia wręczenia odznaczeń państwowych – to wyraz szacunku i pamięci wobec uczestników powstania oraz ich rodzin. Podczas tegorocznej uroczystości obecni będą prezydent RP Andrzej Duda oraz prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.

Godzina „W” w Parku Wolności
1 sierpnia o godzinie 17:00, przy dźwięku syren, Warszawa zamiera w hołdzie dla Bohaterów 1944 roku. W Parku Wolności już od godziny 15:00 działać będzie plenerowe studio – przestrzeń wspólnego słuchania świadectw, rozmów i refleksji.

„Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki”
Wieczorem 1 sierpnia Plac Piłsudskiego rozbrzmiewa piosenkami powstańczymi – granymi i śpiewanymi wspólnie przez mieszkańców stolicy. W wydarzeniu uczestniczą tłumy warszawiaków, a akompaniament zapewnia zespół wokalno-instrumentalny.

Plenerowa gra miejska „Labirynt 44. Ostatnie spojrzenie”
Ta wyjątkowa gra przenosi uczestników do realiów przedwojennej Warszawy. „Labirynt 44” to połączenie escape roomu, scenografii inspirowanej latami 30. i 40. XX wieku oraz elementów rekonstrukcji historycznej. Gra jest oparta na wspomnieniach powstańców, dzięki czemu pozwala głębiej poczuć atmosferę okupowanej stolicy i lepiej zrozumieć losy jej mieszkańców.

Wycieczka rowerowa śladami batalionu „Zaremba-Piorun”
W tym roku muzeum organizuje przejażdżkę rowerową po Warszawie szlakiem powstańczego batalionu „Zaremba-Piorun” i pozwala odkryć mniej znane, ale ważne, epizody z historii miasta i jego obrońców.

Warsztaty kaligrafii z epoki
W nastrojowej przestrzeni biblioteki muzeum odbędą się autorskie warsztaty, prowadzone przez Ewę Landowską – uznawaną specjalistkę w dziedzinie kaligrafii. Uczestnicy poznają zasady pisma z lat 30. XX wieku, ucząc się pięknych liter, ich łączenia i układania w zdania.

Marsz Pamięci
5 sierpnia tradycyjnie odbędzie się Marsz Pamięci, upamiętniający cywilne ofiary Powstania Warszawskiego. Uroczystość rozpocznie się pod pomnikiem Pamięci 50 Tysięcy Mieszkańców Woli. O godzinie 19:00 rozpocznie się przemarsz w kierunku Cmentarza Powstańców Warszawy, podczas którego będą wyczytywane imiona i nazwiska ofiar. To poruszające, milczące świadectwo pamięci i wspólnoty.

Zlot harcerski „Ich ścieżki, nasze drogi”
Od 30 lipca do 1 sierpnia harcerze z całej Polski spotykają się w Warszawie, by uczcić 81. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego. Zlot „Ich ścieżki, nasze drogi” to kontynuacja zobowiązania, które harcerze przyjęli w 75. rocznicę wybuchu walk – by pielęgnować pamięć o powstańcach i ich wartościach: braterstwie, odwadze i miłości do ojczyzny.

Cyfrowe archiwum pamięci – zasoby online Muzeum Powstania Warszawskiego
Historia Powstania Warszawskiego żyje nie tylko w murach stołecznego muzeum – dostępna jest także w niezwykle bogatych zasobach cyfrowych, które są dostępne dla wszystkich. Wirtualne archiwum to tysiące materiałów, które umożliwiają głębsze zrozumienie wydarzeń z 1994 r.

Wśród zasobów znaleźć można m.in. zdjęcia z powstania – od fotografii przedwojennej Warszawy, przez okupację i walki zbrojne, aż po życie codzienne mieszkańców, ich ubrania, uzbrojenie czy powstańczą prasę i ulotki. Muzeum w swoich zbiorach prezentuje również unikatowe zdjęcia lotnicze stolicy z czasów II wojny światowej – pozyskane z amerykańskich i brytyjskich archiwów, często publikowane po raz pierwszy. Ujęcia pokazują Warszawę przed, w trakcie i po powstaniu.

Szczególną wartością zasobów cyfrowych jest rozbudowany spis biogramów powstańców, zawierający m.in. ich imiona i nazwiska, pseudonimy, daty, szlaki bojowe i pełnione w powstaniu funkcje – dzięki nim anonimowe postacie zyskują twarze i głos. Podobnie jak baza ofiar cywilnych czy informacje o grobach powstańców warszawskich, które przywracają imiona i nazwiska tym, których los rozegrał się w cieniu wojny.

Wyjątkowym świadectwem historii są również nagrania rozmów z powstańcami – zarejestrowane w formie wideo, pozwalają usłyszeć osobiste wspomnienia uczestników walk. To nie tylko źródło wiedzy, ale i bezpośrednie spotkanie z ludźmi, którzy walczyli za wolną ojczyznę.

Wreszcie, dla tych, którzy chcą śledzić przebieg Powstania dzień po dniu, powstał cyfrowy kalendarz wydarzeń. „Kartki z kalendarza” rozpoczynają się 29 lipca 1944 roku, kiedy gen. Tadeusz „Bór” Komorowski, komendant AK, podjął decyzję o rozpoczęciu walk. Kalendarz pokazuje zarówno strategiczne ruchy dowództwa powstania, jak i ludzkie dramaty i nadzieje każdego kolejnego dnia walk.

Zasoby cyfrowe muzeum to nie tylko archiwum – to żywa pamięć, do której można powracać, odkrywać ją na nowo i dzielić się nią z innymi.

WEM

Idź do oryginalnego materiału