EU-leiders vergaderen in Brussel over cruciale financiële steun aan Oekraïne en het Mercosur-handelsverdrag. Donderdagavond rond zes uur waren de staatshoofden en regeringsleiders echter nog niet begonnen aan deze twee meest complexe onderwerpen van de top. Topambtenaren schaven ondertussen in de achterkamertjes aan voorstellen, terwijl ongeveer negenhonderd journalisten in een enorm atrium op nieuws wachten.
Marc, verslaggever van De Volkskrant Buitenland, volgt de onderhandelingen ter plekke. Hij legt uit dat de EU ongeveer 140 miljard euro wil vrijmaken voor Oekraïne over de komende twee jaar. «Om dat grotendeels te kunnen financieren – zonder dat dat geld van jou en mij, de Europese belastingbetaler moet komen – wil de EU de hier bevroren tegoeden van de Russische centrale bank als onderpand gebruiken», zegt Marc in een telefonisch interview.
Het grootste verzet komt van de Belgische premier Bart De Wever. De bulk van de Russische activa staat bij Euroclear, een in België gevestigde financiële dienstverlener. «De Wever vreest dat Euroclear en België straks enorme claims krijgen vanuit Moskou en dat zij, als het dan verkeerd gaat, daarvoor opdraaien», aldus Marc. De Belgische premier eist spijkerharde garanties van alle EU-landen dat eventuele risico's gedekt worden.
De inzet is hoog. «Als de regeringsleiders geen besluit nemen over de financiering van Oekraïne, speel je Poetin ontzettend in de kaart», waarschuwt Marc. «Die kan dan zeggen: zie je wel, die steun vanuit Europa stelt geen bal voor.» De leiders beloofden op de vorige top in oktober het geld te leveren. Een mislukking zou een totaal verdeelde Europese Unie tonen.
Mercosur-handelsverdrag
Het tweede struikelblok is het handelsverdrag met de Zuid-Amerikaanse Mercosurlanden. Europese rundvleesboeren demonstreren tegen het akkoord uit angst voor concurrentie, ook al bedraagt het quotum rundvlees dat tegen een lager tarief mag worden geïmporteerd slechts 1,3 procent van de totale Europese rundvleesproductie.
Frankrijk en Italië liggen dwars. De sterke Franse boerenlobby en de zwakke politieke positie van president Emmanuel Macron maken Parijs moeilijk te overtuigen. Italië kan mogelijk wel overstag gaan. «De vraag is daar: wat wil premier Meloni hiervoor terughebben?» zegt Marc. «Dat kan van alles zijn, maar in ieder geval iets waarmee ze thuis kan komen.»
Na 25 jaar onderhandelen zou een afwijzing door de EU een slecht figuur slaan. «Als je nu nog nee zegt als EU, dan sla je wel een modderfiguur», aldus de verslaggever. EU-commissievoorzitter Ursula von der Leyen noemde de top eerder «het moment van de waarheid». EU-president António Costa dreigde de leiders in Brussel te houden totdat ze een akkoord bereiken.
Vooruitzichten
Marc verwacht dat de leiders eruit komen wat betreft Oekraïne. «Deze top is te belangrijk om te mislukken», stelt hij. «Het mooiste voor de EU zou zijn als ze niet te laat kunnen zeggen: it's a done deal, met 26 voor en een tegen. Dan laat je eenheid zien. Dat gaat niet gebeuren, maar niets doen is geen optie.»
Voor het Mercosur-handelsverdrag voorziet de verslaggever geen akkoord deze nacht. Bij een weddenschap gisteren gokten hij optimistisch op half vijf 's ochtends als eindtijd voor de onderhandelingen.
Let op: Dit artikel is gemaakt met Kunstmatige Intelligentie (AI).
