81. rocznica powstania warszawskiego

W Stargardzie tradycyjnie obchodziliśmy Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego. Przy pomniku patriotycznym pojawili się przedstawiciele władz samorządowych, służb mundurowych, poczty sztandarowe oraz mieszkańcy. Było złożenie symbolicznych, biało-czerwonych kwiatów, odczyt historyczny, a w godzinę „W” przejmujący dźwięk syren alarmowych. Z kolei w kolegiacie odprawiona została uroczysta msza święta w intencji Ojczyzny i Ofiar Powstania.

Uczestnicy spotkania przy pomniku patriotycznym wysłuchali odczytu historycznego, który przygotował Piotr Tarnawski z Muzeum Archeologiczno-Historycznego. Jego treść można znaleźć poniżej.

Stargard – nowy dom…

81 lat temu o godzinie 17:00 rozpoczęło się Powstanie Warszawskie, dla powstańców i ówczesnych mieszkańców Warszawy pełne wielu różnych wydarzeń, z których te tragiczne poruszają dziś nas najbardziej… walki trwały 63 dni, ale minęły… musieli opuścić swoje rodzinne domy, a jakie były ich dalsze losy?

Po kapitulacji walczących do końca powstańców przetransportowano do niemieckich obozów jenieckich, natomiast ludność cywilną, wśród której byli także powstańcy, w liczbie około 550 tys. osób, jeszcze w trakcie powstania i po jego zakończeniu, wysiedlono do obozu w Pruszkowie. Stamtąd kierowani byli m.in. do pracy przymusowej, obozów koncentracyjnych i obozów pracy, przesiedlani byli także do miejscowości południowo-zachodniego Generalnego Gubernatorstwa. Mieszkańcy Warszawy, liczeni w tysiącach, trafili także do ówczesnego Stargard in Pommern, skąd skierowani zostali na roboty przymusowe zarówno na terenie miasta, jego okolic oraz dalszych rejonów III Rzeszy Niemieckiej – to były ich nowe, przymusowe domy… Po zakończeniu II wojny światowej wielu warszawiaków powróciło do stolicy, ale nie wszyscy…

Część z nich pozostała za granicą, część zamieszkała w różnych regionach Polski. Swoje miejsce na ziemi znaleźli także na Pomorzu Zachodnim, również i w Stargardzie. Niektórzy byli tu na chwilę, niektórzy tylko służbowo, ale część zamieszkała tu do końca swoich dni. Stali się stargardzianami, jednymi z nas, tu znaleźli swój nowy dom. Odbudowywali i tworzyli to miasto w okresie powojennym, czasem na wysokich stanowiskach, a czasem jako lokalni rzemieślnicy. Byli rodzicami, potem dziadkami. Przynajmniej sześcioro z nich swój wieczny spoczynek znalazło na Cmentarzu Komunalnym w Stargardzie.

W czasie PRL niektórych spotykały represje i szykany ze strony ówczesnych władz za przynależność do Armii Krajowej, niektórzy spotykali się z niespodziewanym dla nich szacunkiem, część milczała na temat swojej przeszłości, na szczęście tylko do czasu…

Obecnie na całym świecie żyje jeszcze blisko 300 powstańców, połowa z nich w Warszawie, a ich średnia wieku wynosi około 97 lat. Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego to jest ten moment, kiedy mamy możliwość wspomnieć tych wszystkich, których znamy, oraz tych, których nie znamy, tych o których piszą książki i realizują filmy oraz tych, o których wiedzą tylko najbliżsi, którzy razem, ramię w ramię walczyli o wolność stolicy oraz naszej Ojczyzny.

Zdjęcia: UM w Stargardzie