Światowy Dzień Uchodźcy

Światowy Dzień Uchodźcy obchodzony jest co roku 20 czerwca. Został ustanowiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych (ONZ) w 2000 roku, aby zwrócić uwagę świata na losy milionów ludzi, którzy zostali zmuszeni do opuszczenia swoich domów z powodu.

Światowy Dzień Uchodźcy 2025: solidarność wobec trudnych czasów

20 czerwca to Światowy Dzień Uchodźcy – ONZ-owski dzień, kiedy przypominamy o 123 milionach ludzi zmuszonych do opuszczenia domów. Hasłem przewodnim w 2025 roku jest „Solidarność z uchodźcami” – wezwanie do konkretnych działań, nie tylko słów.

1. Ukraina – kryzys o skali bez precedensu

Od początku wojny (2022) ponad 14 mln osób musiało opuścić domy; ponad 6 mln przekroczyło granice, głównie do państw UE. Polska odegrała wiodącą rolę, choć coraz bardziej widoczne stają się wyzwania: integracyjne, mieszkaniowe, edukacyjne. Większość uchodźców to kobiety, dzieci i seniorzy – często z traumą, ograniczoną stabilnością i rozproszonym wsparciem.

2. Iran – podwójny kryzys: uchodźcy i konfrontacja z Izraelem

a. Tradycyjne znaczenie Iranu jako kraju przyjmującego

Iran już od dekad jest kluczowym krajem dla uchodźców – głównie Afgańczyków. Kraj przyjęł ponad 3,8 mln osób o statusie uchodźczym i kolejne setki tysięcy bez formalnego statusu . Umożliwiono dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej i pracy, co uzyskało uznanie choćby UNHCR .

b. Nowa fala uchodźców uciekających przed represjami

Po protestach po śmierci Mahsy Amini (2022) rośnie liczba Irańczyków uciekających przed tłumieniem wolności – aktywistów, kobiet i mniejszości. Część trafia do Europy, część pozostaje w Turcji, licząc na azyl lub dalszą podróż.

c. Konflikt Iran–Izrael i masowe przemieszczenia

Od 13 czerwca, po izraelskich uderzeniach lotniczych na irańskie cele (m.in. w Teheranie, Isfahan, Araku), setki tysięcy cywilów opuściły stolicę i większe miasta. Irackie prowincje północne, docelowe obszary wewnętrznych przesiedleńców, przeżywają duży napływ osób uciekających przed walkami . W Iranie zaczął się „egzodus z Teheranu”, a Turcja odnotowuje napływ irańskich uchodźców .

3. Izrael–Gaza – zapomniana katastrofa humanitarna

a. Gaza – dramat niedoręczonej pomocy

Blokada żywnościowa w Gazie trwa od marca, ceny żywności wzrosły o ponad 1 400 %, a kilkadziesiąt tysięcy dzieci zagrożonych jest skrajnym niedożywieniem en.wikipedia.org. Dodatkowo, UNRWA – kluczowa dla palestyńskich uchodźców – została oznaczona „organizacją terrorystyczną” przez Izrael i ma opuścić teren operacyjny, co budzi obawy o załamanie systemu wsparcia aljazeera.com.

b. Izrael – przemieszczenia wewnętrzne

Setki tysięcy Izraelczyków zostało ewakuowanych z rejonów przy granicy z Gazą po październikowych wydarzeniach z 2023 roku – generując sytuację przypominającą uchodźstwo wewnętrzne.

c. Uchodźcy ukraińscy – ofiary kolejnego ataku

Przykład Tetiany, 40-letniej Ukrainki, która uciekła przed wojną w Rosji do Izraela, by znów zostać zmuszona do ucieczki po irańskim ataku rakietowym – jej dom w Bat Yam został zniszczony, zginęło pięć innych uchodźców, wielu zostało rannych nypost.com.

4. Eskalacja między Iranem i Izraelem

Konflikt zaczął się 13 czerwca od irańskich uderzeń rakietowych i odwetowych izraelskich nalotów, które dotknęły m.in. Teheran, Arak, Fordow i szpitale. Ofiary cywilne sięgają setek, w obu krajach liczba zabitych liczy się w setkach, a tysiące zostało rannych . Konflikt trwa już ponad tydzień z codziennymi wymianami ognia i dynamiczną sytuacją polityczną .
Narges Mohammadi, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla 2023 z Iranu, wezwała do natychmiastowego rozejmu, alarmując o humanitarnym wymiarze eskalacji time.com.

5. Solidarność – globalne i lokalne reakcje

• ONZ, WHO, UNHCR: wzywają do deeskalacji, przestrzegania prawa humanitarnego i zachowania dostępu do opieki zdrowotnej. Papież przestrzega przed eskalacją zbrojeń w Iraku, Izraelu, Ukrainie i Iranie .

• Uchodźcy w Iranie: UNHCR i rząd iracki realizują strategie 2025–2027, wspierane przez UE i Japonię – na edukację i zdrowie uchodźców afgańskich .

• Społeczność międzynarodowa: w Turcji obserwuje się napływ Irańczyków; Japonia przekazała 5 100 par okularów uchodźcom z Ukrainy przez UNHCR english.kyodonews.net.

• Inicjatywy społeczne: koncerty, marsze solidarnościowe i pikniki realizowane w USA, Europie i Polsce. UNESCO, lokalne NGO i aktywiści organizują wydarzenia edukacyjne, integracyjne i kulturalne.

6. Wnioski – co dalej?

7. Podsumowanie:

Światowy Dzień Uchodźcy 2025 to moment, kiedy solidarność musi wyrastać z czynów, a nie tylko słów. To wezwanie do wspólnej odpowiedzialności: rządów, organizacji międzynarodowych i społeczeństw, by uchronić ludzkie życie, godność i nadzieję w tym ogarniętym konfliktami świecie.

Lesko.info