Premier wydał zarządzenie przedłużające drugi stopień alarmowy BRAVO do 30 listopada 2025 roku. To oznacza kolejne miesiące wzmożonych kontroli. Na szczęście obostrzenia nie obowiązują wszędzie i dla niektórych Polaków nic się nie zmieni. Inni mogą być zdziwieniu. Spotkać będzie można policjantów z bronią długą czy ochroniarzy kontrolujących torby przy wejściu. W niektórych szkołach będzie obowiązywał zakaz wpuszczania rodziców do szkół.
Fot. Warszawa w Pigułce
Trzy zagrożenia, trzy stopnie alarmowe
Prezes Rady Ministrów podpisał zarządzenie przedłużające obowiązywanie trzech równoległych stopni alarmowych. Pierwszy to BRAVO-CRP dotyczący zagrożenia w cyberprzestrzeni. Drugi to stopień BRAVO na terytorium całego kraju. Trzeci obejmuje polską infrastrukturę energetyczną mieszczącą się poza granicami Polski – chodzi głównie o gazociągi, rurociągi naftowe i instalacje przesyłowe w krajach ościennych.
Wszystkie trzy stopnie oznaczają drugi poziom w czterostopniowej skali zagrożenia. To nie najwyższy alert, ale wystarczająco poważny, by uruchomić szereg procedur bezpieczeństwa i zobowiązać służby do maksymalnej czujności.
Stopnie alarmowe wprowadzono w związku z inwazją Rosji na Ukrainę i wzmożonym ruchem na polsko-ukraińskiej granicy. Fakt, iż obowiązują nieprzerwanie od ponad trzech lat pokazuje, iż zagrożenie pozostaje stałym elementem polskiej rzeczywistości.
Co oznacza stopień BRAVO
BRAVO to drugi z czterech możliwych poziomów zagrożenia terroryzmem. Wprowadza się go w sytuacji zwiększonego i przewidywalnego zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym, gdy jednak konkretny cel ataku nie został jeszcze zidentyfikowany.
Ma charakter prewencyjny – służby oceniają ryzyko jako realne, ale nie wiedzą dokładnie, gdzie i kiedy może dojść do ataku. Dlatego wprowadzają środki zwiększające bezpieczeństwo w miejscach publicznych i wobec infrastruktury krytycznej.
Poziom wyżej znajduje się stopień CHARLIE, który można wprowadzić w przypadku wystąpienia zdarzenia potwierdzającego prawdopodobny cel ataku lub uzyskania wiarygodnych informacji o planowanym zagrożeniu. Najwyższy stopień DELTA uruchamia się, gdy atak już się wydarzył lub gdy służby mają informacje o zaawansowanej fazie przygotowań.
Jak to wygląda w praktyce
W niektórych miejscach nic się nie zmieni i nie zauważysz niczego niezwykłego. W innych mieszkańcy mogą być zdziwieni. W części miast w komunikacji miejskiej, zauważysz zwiększoną obecność patroli. Policja, Straż Graniczna i Żandarmeria Wojskowa prowadzą wzmożone kontrole na dworcach, przystankach, w metrze i na lotniskach. Funkcjonariusze zabezpieczający obiekty publiczne mają obowiązek noszenia broni długiej oraz kamizelek kuloodpornych.
Na pierwszy rzut oka może to wyglądać niepokojąco – uzbrojony policjant z karabinkiem na ramieniu stojący przy wejściu do galerii handlowej to obraz, do którego trudno się przyzwyczaić. Ale to element procedur bezpieczeństwa wynikający wprost z rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów.
W centrach handlowych, na dworcach i lotniskach możesz spodziewać się dokładniejszych kontroli przy wejściu. Ochrona może poprosić o otwarcie torebki, plecaka czy bagażu podręcznego. Służby mają prawo przeprowadzać dodatkowe kontrole w miejscach uznanych za potencjalnie zagrożone.
Podczas podróży pociągiem czy samolotem kontrole bagażu są bardziej szczegółowe, a pytania o cel podróży częstsze. To nie nękanie – to standard podczas obowiązywania stopnia BRAVO.
Szkoły i przedszkola pod szczególną ochroną
Jeśli masz dzieci w szkole lub przedszkolu, zauważysz zaostrzony reżim wpuszczania osób do budynku. Rozporządzenie jednoznacznie mówi – podczas stopnia BRAVO w przedszkołach, szkołach i uczelniach prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego lub organy administracji rządowej wprowadza się zakazy wstępu dla osób postronnych.
W praktyce oznacza to, iż choćby jako rodzic możesz mieć ograniczony dostęp do budynku. jeżeli musisz wejść – na przykład na spotkanie z wychowawcą – przygotuj się na okazanie dowodu osobistego, podanie celu wizyty i czekanie przy bramie, aż ktoś po ciebie przyjdzie.
Ochroniarze przy wejściach do placówek edukacyjnych mogą wydawać się nadgorliwi, ale wykonują wyraźne polecenie wynikające z przepisów. kooperacja z personelem bezpieczeństwa przyspiesza procedury i pomaga wszystkim.
Dla wielu rodziców to frustrujące doświadczenie. Przyzwyczajeni do swobodnego wchodzenia do szkoły muszą teraz legitymować się i tłumaczyć swoją obecność. Ale z punktu widzenia bezpieczeństwa dzieci te procedury mają sens – ograniczają dostęp osób niepowołanych do budynków pełnych uczniów.
Cyberatak jako równie realne zagrożenie
Równolegle z BRAVO obowiązuje stopień BRAVO-CRP dotyczący cyberbezpieczeństwa. Oznacza to, iż wszystkie urzędy, instytucje publiczne i operatorzy infrastruktury krytycznej muszą prowadzić wzmożony monitoring swoich systemów informatycznych.
Administratorzy kluczowych systemów pracują na całodobowych dyżurach. Monitorują ruch w sieci, sprawdzają, czy nie było prób włamania, weryfikują wszelkie nietypowe zachowania systemów. Personel instytucji zostaje poinformowany o konieczności zachowania zwiększonej czujności.
Dla zwykłego obywatela może to oznaczać czasowe problemy z dostępem do e-usług urzędowych. jeżeli nagle witryna działa wolniej, wymaga dodatkowej weryfikacji tożsamości lub jest chwilowo niedostępna – to często efekt podwyższonych środków bezpieczeństwa.
Cyberataki mogą sparaliżować funkcjonowanie administracji równie skutecznie jak atak fizyczny. Dlatego zabezpieczenie systemów teleinformatycznych to jeden z priorytetów podczas obowiązywania stopnia alarmowego.
Infrastruktura energetyczna szczególnie chroniona
Trzeci element przedłużonego zarządzenia to stopień BRAVO wobec polskiej infrastruktury energetycznej znajdującej się poza granicami kraju. Chodzi o gazociągi, rurociągi naftowe i instalacje przesyłowe w krajach ościennych, które są najważniejsze dla polskiego bezpieczeństwa energetycznego.
Ta decyzja pokazuje, jak szeroko rozumiane jest współczesne zagrożenie terroryzmem i działaniami hybrydowymi. Nie chodzi już tylko o ataki na ludzi w miejscach publicznych, ale także o sabotaż infrastruktury krytycznej, który może sparaliżować funkcjonowanie całego państwa.
Polska infrastruktura energetyczna poza granicami to cel szczególnie narażony na ataki sabotażowe, zwłaszcza w kontekście działań Rosji i Białorusi. Zabezpieczenie tych obiektów wymaga stałej współpracy z partnerami zagranicznymi i utrzymywania wysokiej gotowości służb.
Dlaczego przedłużono do końca 2025
Decyzja o przedłużeniu stopnia alarmowego do końca listopada 2025 roku wynika z utrzymującej się sytuacji geopolitycznej. Wojna w Ukrainie trwa, a zagrożenie rozlaniem się konfliktu lub atakami inspirowanymi przez Rosję pozostaje realne.
Polska jako główny sojusznik Ukrainy i kraj graniczny z Rosją i Białorusią znajduje się na pierwszej linii potencjalnych ataków sabotażowych, terrorystycznych lub hybrydowych. We wrześniu doszło do incydentów z rosyjskimi dronami, które wleciały w polską przestrzeń powietrzną. W sierpniu służby zabezpieczyły miejsca, gdzie odnaleziono szczątki nieustalonych obiektów powietrznych.
Zwiększona obecność uchodźców z Ukrainy i wzmożony ruch na granicy również wymagają podwyższonej czujności służb. Przedłużenie stopnia BRAVO nie oznacza, iż zagrożenie wzrosło – raczej, iż utrzymuje się na stałym poziomie i wymaga dalszych środków ostrożności.
Co możesz zrobić jako obywatel
Bezpieczeństwo w czasie obowiązywania stopnia alarmowego zależy nie tylko od służb, ale także od czujności obywateli. Zwracaj uwagę na nietypowo zachowujące się osoby, pozostawione bez opieki bagaże, torby czy plecaki w miejscach publicznych.
Szczególnie podejrzane są pojazdy – zwłaszcza dostawcze – zaparkowane w pobliżu miejsc zgromadzeń lub obiektów użyteczności publicznej. jeżeli zauważysz coś niepokojącego, nie podchodź do podejrzanego przedmiotu i nie próbuj go otwierać.
Natychmiast powiadom ochronę obiektu lub zadzwoń na numer alarmowy 112. Lepiej zgłosić fałszywy alarm niż zignorować realne zagrożenie. Służby zawsze dziękują za czujność, choćby jeżeli okaże się, iż podejrzany przedmiot był niegroźny.
Przygotuj się też na dłuższe kolejki przy wejściach do urzędów, galerii handlowych czy obiektów kultury. Kontrole bagażowe, pytania o cel wizyty, sprawdzanie dokumentów – to wszystko wydłuża czas obsługi. jeżeli masz istotną sprawę do załatwienia w urzędzie, przyjdź z większym wyprzedzeniem.
Praktyczne konsekwencje na co dzień
Dla większości obywateli stopień BRAVO nie oznacza drastycznych ograniczeń. Możesz normalnie poruszać się po kraju, korzystać z komunikacji, chodzić do pracy i szkoły. Życie toczy się swoim rytmem, tylko z dodatkową warstwą kontroli bezpieczeństwa.
Jednak organizatorzy dużych wydarzeń – koncertów, meczów, manifestacji – muszą liczyć się z bardziej rygorystycznymi kontrolami i obowiązkową współpracą ze służbami. Właściciele obiektów użyteczności publicznej mają obowiązek prowadzenia wzmożonej kontroli.
Większa liczba kamer, częstsze patrole ochrony, szybsza reakcja na nietypowe sytuacje – to standard w czasie stopnia BRAVO. Dla niektórych to element budowania poczucia bezpieczeństwa, dla innych inwazja prywatności. Niezależnie od ocen, to rzeczywistość, z którą Polacy żyją nieprzerwanie od kilku lat.
Będzie przedłużenie?
Obecne zarządzenia obowiązują do 30 listopada 2025 roku do godziny 23:59. Po tym terminie rząd zdecyduje, czy przedłużyć stopnie alarmowe, czy powrócić do stanu normalnego.
Decyzja będzie zależała od sytuacji geopolitycznej, oceny zagrożenia przez służby oraz rozwoju wydarzeń na Ukrainie. jeżeli wojna będzie trwała, a zagrożenie hybrydowe ze strony Rosji i Białorusi się utrzyma, możemy spodziewać się kolejnego przedłużenia.
Fakt, iż stopień BRAVO obowiązuje nieprzerwanie od ponad trzech lat pokazuje, iż stał się elementem „nowej normalności”. Uzbrojeni policjanci na dworcach, kontrole przy wejściach do szkół i zaostrzony reżim bezpieczeństwa to rzeczywistość, do której Polacy musieli się przyzwyczaić.
Na razie służby mają jasny komunikat – pełna gotowość do końca listopada 2025 roku. To oznacza kolejne miesiące wzmożonej czujności, dodatkowych kontroli i obecności funkcjonariuszy w przestrzeni publicznej.
