32 państwa NATO wydały w ubiegłym roku łącznie 1,303 bln dolarów na obronność – więcej, niż wynikało z prognoz. 22 państwa osiągnęły minimalny natowski próg wydatków na poziomie 2 proc. PKB.
Opublikowane wczoraj przez NATO dane pokazują, iż poziom wydatków na obronność państw Sojuszu jest rekordowy. Same Europa i Kanada wydały łącznie 468 mld dolarów (412 mld euro), z czego 38 proc. przeznaczono na zakup uzbrojenia. Stany Zjednoczone przeznaczyły na obronność 818 mld dolarów (720 mld euro).
Z dokumentu wynika, iż w poprzednim roku, czyli 2023, państwa NATO wydały na obronność o 200 mld dolarów (176 mld euro) mniej niż w 2024, co oznacza wzrost o 19 proc.
Łącznie 22 kraje osiągnęły cel wydatków na poziomie 2 proc. PKB. Wstępne szacunki opublikowane na początku roku zakładały, iż cel ten osiągnie 23 państwa, ale Czarnogórze ostatecznie nie udało się spełnić tego wymagania. Dane oparto na cenach z 2021 roku.
Państwa podwajają wysiłki
Państwa NATO mocno zaangażowały się w zwiększanie wydatków wojskowych najpierw w odpowiedzi na rosyjską agresję na Ukrainę, a następnie pod presją prezydenta USA Donalda Trumpa. Groził on bowiem, iż Stany Zjednoczone nie będą bronić państw, które nie zwiększą nakładów na wojsko.
Groźba wycofania się USA z obrony Europy zmusiła te państwa, które dotychczas wydawały na obronność najmniej, do zwiększenia inwestycji szybciej, niż wcześniej planowały.
Trzy kraje, które wydają na obronność najniższy odsetek PKB – Belgia (1,29 proc.), Hiszpania (1,24 proc.) i Włochy (1,5 proc.) – zadeklarowały, iż znacznie zwiększą wydatki, aby jak najszybciej osiągnąć cel 2 proc. Poniżej tego progu znajduje się również Kanada, która na cele obronne przeznacza 1,45 proc. PKB.
Część państw, które pełnią istotną rolę w światowej architekturze bezpieczeństwa, ma trudności z utrzymaniem wydatków na poziomie powyżej 2 proc. PKB. Chodzi tu zwłaszcza o Wielką Brytanię (2,33 proc.), Niemcy (2,1 proc.) i Francję (2,03 proc.).
Z danych wynika, iż większość środków trafia na wschodnią flankę NATO, w tym do Polski.
Tymczasem USA naciskają na podniesienie celu wydatków obronnych z 2 do 5 proc. PKB. realizowane są na ten temat rozmowy, a dyplomaci NATO wskazują, iż może dojść do kompromisu i iż nowy minimalny próg może wynosić 3–3,5 proc. Ostateczna decyzja ma zapaść na szczycie NATO w Hadze pod koniec czerwca.
Premier Szwecji Ulf Kristersson powiedział w zeszłym tygodniu, iż cel wydatków obronnych mógłby wynosić „3,5 proc. z dodatkiem 1,5 proc.” na wydatki pozamilitarne.
Jak dodał, w NATO toczy się również dyskusja na temat wyznaczenia celu wydatków na „obronę cywilną, gotowość i wsparcie dla Ukrainy” – to kolejny temat debaty przed zbliżającym się szczytem.
