Kwestia migrantów na granicy polsko-niemieckiej budzi coraz większe emocje i jest przedmiotem intensywnych debat politycznych. W ostatnich tygodniach pojawiły się doniesienia o tym, iż Niemcy rzekomo wysyłają tysiące migrantów do Polski, co miało stać się elementem politycznej narracji. Jednakże renomowany niemiecki dziennik „Sueddeutsche Zeitung” (SZ) w komentarzu swojej warszawskiej korespondentki Viktorii Grossmann, rzuca nowe światło na tę sprawę, nazywając to twierdzenie „kłamstwem PiS” i umieszczając je w szerszym kontekście skomplikowanych relacji polsko-niemieckich.
W praktyce oznacza to, iż narracja o masowym wysyłaniu migrantów jest, według niemieckiego medium, instrumentalizowana politycznie. Sueddeutsche Zeitung analizuje, jak ta kwestia, obok kontroli granicznych, reparacji wojennych i historycznych resentymentów, wpływa na obecny kryzys w stosunkach między Warszawą a Berlinem. Dla Ciebie, jako czytelnika, ważne jest zrozumienie, iż tło tej sprawy jest znacznie bardziej złożone niż proste oskarżenia.
Kryzys w relacjach Polska-Niemcy: Perspektywa Sueddeutsche Zeitung
Jak podaje „Sueddeutsche Zeitung”, stosunki między Polską a Niemcami przeżywają w tej chwili kryzys, mimo iż po zmianie rządu w Warszawie w 2023 roku, Berlin pokładał w nim wielkie nadzieje. Niemiecki dziennik zauważa, iż kilka z tych nadziei pozostało, a winy nie należy szukać tylko po jednej stronie. Pierwotnie liczono na poprawę relacji, nadwyrężonych przez lata rządów Prawa i Sprawiedliwości, którym zarzucano „wieczne antynastawienie do wszystkiego, zwłaszcza do Brukseli, ale także do Berlina”.
Kolejnym sygnałem pogarszających się relacji, na który zwraca uwagę SZ, jest likwidacja stanowiska pełnomocnika MSZ ds. polsko-niemieckiej współpracy społecznej i przygranicznej. Choć tłumaczono to „optymalizacją procesów”, fakt ten pozbawił pełnomocnika niemieckiego rządu ds. współpracy z Polską, Knuta Abrahama, bezpośredniego partnera do rozmów, co utrudnia dialog i budowanie wzajemnego zaufania.
Mit migrantów i prawda o kontrolach granicznych
Centralnym punktem analizy SZ jest kwestia migrantów z Niemiec do Polski. Dziennik zastanawia się, czy rząd Donalda Tuska ugiął się przed narracją PiS, która „po raz kolejny widzi głównego wroga Polski na Zachodzie i uczestniczy w rozpowszechnianiu kłamstwa, iż Niemcy wysyłają tysiące uchodźców do naszego kraju, tak jak faktycznie robi to Białoruś na Wschodzie”. Jest to najważniejszy fragment, który bezpośrednio odnosi się do tytułowego pytania, wskazując na polityczne podłoże tej informacji.
Równolegle, problemem pozostają kontrole na granicy polsko-niemieckiej. Choć dla niektórych mogą być one jedynie uciążliwością dla dojeżdżających do pracy, Polska „mocno przeciwko nim protestuje, więc chodzi o coś więcej niż tylko o ludzi dojeżdżających do pracy zmęczonych korkami”, zauważa Grossmann. Te kontrole, choć wprowadzone przez Niemcy w celu ograniczenia nielegalnej migracji, są postrzegane przez Polskę jako symptom głębszego kryzysu i braku zaufania.
Cień historii: Reparacje i poczucie niesprawiedliwości
Sueddeutsche Zeitung nie unika trudnych tematów. Grossmann zarzuca Berlinowi, iż „mógł się wykazać większą aktywnością” w kwestii reparacji wojennych. Pomimo iż obecny rząd Tuska nie domaga się ich wprost, w polskim społeczeństwie wciąż dominuje pogląd, iż „Niemcy do dziś nie zrozumiały w pełni cierpień Polaków podczas II wojny światowej i nie zadośćuczyniły im w odpowiedni sposób”. To nastawienie, jak podkreśla SZ, jest podtrzymywane przez niemiecką „uporczywą bierność, którą można również interpretować jako arogancję”.
Dla wielu Polaków, jak zauważa korespondentka, „historia i pamięć mają ogromne znaczenie”. Wspomnienie II wojny światowej, a choćby rozbiorów Polski, wciąż podsycają „poczucie niższości i niesprawiedliwości”. To historyczne obciążenie sprawia, iż każda akcja niemieckiego rządu, zdaniem SZ, jest często krytykowana jako „zbyt późna lub za mało wystarczająca”. Zrozumienie tego kontekstu jest najważniejsze dla interpretacji obecnych napięć.
Co dalej? Wskazówki Sueddeutsche Zeitung dla obu stron
Mimo pesymistycznej diagnozy, Sueddeutsche Zeitung apeluje, by „nie może być to wymówką, aby nic nie robić”. Grossmann sugeruje, iż „przekazanie pomocy finansowej dla żyjących jeszcze polskich ofiar nazizmu byłoby dobrym początkiem”. To konkretna propozycja, która mogłaby pomóc w budowaniu zaufania i przełamywaniu historycznych barier.
Kluczem do poprawy stosunków jest jednak wzajemne rozliczenie się z własnymi problemami. Warszawa, według SZ, musi przestać instrumentalizować i zniekształcać historię, co przejawia się w antyniemieckich hasłach. Berlin natomiast powinien zwalczyć brak wrażliwości i uwagi w kwestii niewiedzy o Polsce i zbrodniach nazistowskich. Tylko wzajemne zrozumienie i gotowość do dialogu mogą pomóc w budowaniu trwalszych i bardziej stabilnych stosunków polsko-niemieckich.
Read more:
Migranci z Niemiec do Polski? SZ ujawnia, co naprawdę dzieje się na granicy
