Het moest een cadeautje worden voor Indonesiërs op hun tachtigste onafhankelijkheidsdag, die vandaag wordt gevierd. Een tiendelige boekenserie die de regering 'De officiële geschiedenis van Indonesië' wilde noemen. Maar vanwege een wervelwind aan kritiek van historici en activisten is dat cadeau uitgesteld.
Professor Jajat Burhanuddin, een van de hoofdredacteuren van de nieuwe geschiedenisboeken, verdedigt het project vanuit de bibliotheek van de Islamitische Universiteit. "We willen met de nieuwe boeken meer het perspectief vanuit de Indonesiërs laten zien. Veel boeken zijn nog vanuit een Nederlands perspectief geschreven. Dat willen we anders."
In de tachtig jaar dat Indonesië onafhankelijk is, heeft het land meer dan genoeg trauma's opgelopen. De massaslachting van pakweg een miljoen vermeende communisten in 1965 en 1966, een half miljoen doden in de onafhankelijkheidsstrijd van Papoea en honderden doden bij studentenprotesten in de regeerperiode van dictator Soeharto.
Persoonlijke verhalen van trauma
Maria Sumarsih verloor haar zoon Wawan tijdens de studentenprotesten van 1998, toen hij met vijftien medestudenten werd doodgeschoten. "Ik was verdoofd toen het gebeurde. Het verdriet was zo groot dat ik niks voelde", zegt ze tijdens haar wekelijkse demonstratie voor het presidentiële paleis in Jakarta.
Ze is er absoluut op tegen dat de geschiedenisboeken worden herschreven door uitgerekend deze overheid. President Prabowo heeft zelf een dubieuze rol gespeeld tijdens de protesten en moest uit het leger stappen vanwege vermeende betrokkenheid bij de verdwijning van zo'n twintig studenten.
Professor Burhanuddin probeert iedereen gerust te stellen met de belofte: "We gaan alles in de boeken opschrijven. De goede en de slechte dingen. De studentenprotesten ook, en zelfs dat er verkrachtingen hebben plaatsgevonden door veiligheidstroepen."
Academische kritiek op herziening
Professor Andi Achdian van de Nationale Universiteit heeft de eerste versies ingezien en is zich rot geschrokken. "Veel donkere kanten van de Indonesische geschiedenis, vooral die in de Soeharto-tijd, worden afgedaan als extremen in een verder rustige ontwikkelingsperiode."
Het baart hem zorgen dat de regering-Prabowo zich spiegelt aan Soeharto's corrupte militaire dictatuur. Prabowo trekt meer macht naar zichzelf toe, maakt het leger belangrijker in de overheid, en de vrije pers wordt geïntimideerd. Zo meldt NOS dat dit jaar onthoofde ratten zijn gestuurd naar het kritische Tempo-tijdschrift.
NOS bevestigt dat de boeken nu pas op 10 november verschijnen, op de Nationale Dag van de Helden. "We zitten nog in een herschrijffase. Dat duurt nog een maandje of twee à drie", zegt Burhanuddin.
Economische groei en ongelijkheid
Het land van 285 miljoen inwoners verspreid over 17.000 eilanden met 390 verschillende volkeren heeft een opmerkelijke transformatie doorgemaakt. Zo meldt de Volkskrant dat Indonesië's economie met vijf procent per jaar groeit, vergeleken met de verwachte 1,1 procent groei van Nederland.
Volgens de Volkskrant hebben de rijkste vijftig Indonesiërs evenveel bezit als vijftig miljoen burgers samen. Deze ongelijkheid vormt een uitdaging voor het democratische land dat volgens professor Achdian steeds autoritairder wordt.
"Dit is mijn vermoeden", zegt professor Achdian. "Eerst wil de overheid de nationale geschiedenis witwassen om de weg vrij te maken om Soeharto in november een Nationale Held te maken. Daarna kunnen ze net zo corrupt regeren als vroeger."
Strijd voor democratische waarden
"Collega-historici zijn het erover eens dat we een steeds autoritairder land worden", stelt professor Achdian. "En wat helpt is dat het publiek zich daarover uitspreekt."
"Wij blijven niet stil", schreeuwen de demonstranten als een stoet militairen toevallig langs het presidentiële paleis marcheert. Maria Sumarsih en andere activisten willen dat Indonesiërs de donkere kanten van hun onafhankelijkheid niet vergeten.
"Wawan en zijn vrienden verdienen het om eerlijk herinnerd te worden. Zodat jongeren in de toekomst ook kritisch blijven", zegt Maria tijdens haar wekelijkse protest voor het presidentiële paleis.
Bronnen gebruikt: "ANP", "NOS", "de Volkskrant" Let op: Dit artikel is bewerkt met behulp van Kunstmatige Intelligentie.
