Czechy planują otwarcie nowego centrum informacyjnego dla ukraińskich uchodźców. Tzw. „centrum jedności” ma powstać w Pradze jako część unijnego programu wspierającego integrację oraz przygotowanie do ewentualnych dobrowolnych powrotów Ukraińców do ojczyzny.
Centrum będzie oferować różne porady prawne, jednak – jak podkreśla czeski minister spraw wewnętrznych – nie zastąpi instytucji państwowych.
– Byłem bardzo szczery wobec strony ukraińskiej: jesteśmy gotowi pomagać, ale musimy być realistami – wielu z tych ludzi już planuje pozostać w krajach, w których znaleźli schronienie – powiedział Vit Rakušan podczas spotkania unijnych ministrów w Luksemburgu.
Choć ukraińska strona zaproponowała lokalizację w centrum Pragi, otwarcie placówki nie nastąpi wcześniej niż latem ze względu na konieczne prace remontowe.
Inicjatywa wpisuje się w zalecenia Komisji Europejskiej, która zachęca państwa członkowskie do przygotowania się na wygaszenie obecnego systemu tymczasowej ochrony. Ten obowiązuje do marca 2027 roku i obejmuje niemal 4,3 miliona uchodźców z Ukrainy – najwięcej w Polsce, Niemczech i Czechach.
Tymczasowa ochrona daje uchodźcom dostęp do opieki zdrowotnej, edukacji i rynku pracy. Zdaniem Rakušana przedłużenie tego mechanizmu jest uzasadnione, jednak Czechy domagają się, by Unia zaczęła równolegle planować działania na okres po ewentualnym zakończeniu wojny lub zawarciu długotrwałego rozejmu.
Wśród wspólnych zasad, jakie powinny obowiązywać we wszystkich krajach UE, Rakušan wymienił m.in. potrzebę zapobiegania tzw. wtórnym migracjom – sytuacjom, gdy uchodźcy próbują przenosić się z jednego kraju UE do innego w poszukiwaniu korzystniejszych warunków.
Jak będzie zorganizowana pomoc?
Centrum informacyjne dla Ukraińców w Czechach, tzw. „centrum jedności”, ma pełnić funkcję punktu wsparcia integracyjnego, oferując pomoc w codziennym funkcjonowaniu uchodźców oraz przygotowaniach do ewentualnego powrotu na Ukrainę.
Jego działalność nie będzie zastępować instytucji państwowych, ale uzupełniać ich rolę, działając jako miejsce pierwszego kontaktu dla osób potrzebujących informacji i doradztwa.
W centrum udzielane będą porady dotyczące zakwaterowania, zatrudnienia, statusu prawnego, edukacji oraz integracji. Osoby planujące powrót do Ukrainy otrzymają indywidualne wsparcie i niezbędne informacje.
Placówka ma działać na zasadzie „jednego okienka”, gdzie uchodźcy zostaną pokierowani do odpowiednich instytucji lub uzyskają pomoc na miejscu. Centrum będzie prawdopodobnie prowadzone przez organizacje pozarządowe we współpracy z władzami lokalnymi i UE.
